محتوی فناوری، پیچیدگی و شدت عوامل تولید آشکار شده در صادرات ایران

هدف مقاله حاضر تجزیه و تحلیل محتوی فناورانه، تغییر پیچیدگی سبد صادراتی و عوامل تولید تجسم یافته در صادرات ایران است. برای این منظور از روش لال(2000) برای تشریح ترکیب فناورانه صادرات، روش هاسمان، هوآنگ و رودریک (2007) برای برآورد تغییرات پیچیدگی صادرات و روش شیروتی و همکاران(2010) برای تعیین شدت عوامل تولید تجسم یافته در صادرات استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که سبد صادراتی ایران همواره وابسته به محصولات اولیه بوده و برنامه‌های کلان توسعه اقتصادی کشور در دهه‌های اخیر منجر به تغییر در ترکیب فناورانه صادرات کشور به سمت کالاهای دانش‌بنیان و دارای ارزش افزوده بالا نشده است. یافته‌های مقاله حاکی است پیچیدگی کالاهای صادراتی ایران در سطح پایینی قرار دارد و علاوه بر آن شدت سرمایه فیزیکی و شدت سرمایه انسانی تجسم یافته در صادرات کشور نیز در سطح پایینی قرار دارد. برای دستیابی به نرخ رشد اقتصادی پرشتاب مورد نظر در سند چشم انداز 1404 لازم است با اتکا به توانمندی‌ها و مزیت‌های نسبی نهفته در کشور و استفاده از تجارب کشورهای موفق در نحوه صحیح بکارگیری فناوری‌های موجود دنیا، تشویق و ایجاد انگیزه در بنگاه‌ها جهت تحول در فناوری، بهره‎وری و تولید محصولات دارای ارزش افزوده بالا و همچنین فراهم‌سازی شرایط مناسب برای خلق نوآوری با هدف ارتقای محصولات در صنایع مختلف، زمینه‌های تحول فناورانه در صادرات کشور، افزایش رقابت‌پذیری محصولات صادراتی و جلوگیری از تداوم خام فروشی را فراهم نمود.